Niewątpliwie Rafał Gurowski swoje dobra w Dryżynie odziedziczył prawdopodobnie po dziadku, który już wcześniej na Ziemi Wschowskiej był właścicielami m.in. wsi Trzebiny i Piotrowice, leżących obecnie w pobliskiej gminie Świeciechowa.
   Sam hrabia w Dryżynie spędził prawdopodobnie większą część swojego życia.
   Natomiast całe życie dryżyńskiego dziedzica było pasmem przedziwnych, czasami sprzecznych działań w życiu publicznym a także pasmem nieustannych osobistych cierpień.
   Jego rezydencją w Dryżynie, na pewno był murowany dwór szlachecki, wybudowany około połowy XVIII wieku.
   Po tej pięknej siedzibie do dnia dzisiejszego pozostało nie wiele, a właściwie prawie nic.
   Sam dwór został prawdopodobnie rozebrany przez mieszkańców wsi, na początku lat 60-tych ubiegłego stulecia.
   Obecnie miejsce po nim stanowi łąka, która swoim kształtem przypomina boisko do piłki nożnej.
   O samej posiadłości jeszcze teraz, świadczą jedynie pozostałości parku dworskiego z niewielką ilością starodrzewia oraz północna i wschodnia część muru ogrodzeniowego z bramą wjazdową i furtką.
   Ponadto do dzisiaj zachowało się jeszcze kilka pamiątek świadczących o miejscu, gdzie przebywał i umarł „stary hrabia”.
   Mianowicie pozostał krótki opis fasady głównej i zdjęcie dworu pochodzące z 1959 roku oraz rysunek elewacji głównej, który wykonał piórkiem w 1925 roku rysownik niemiecki Robert Budzynski z Königsberga (fotografia i rycina-obok). Poniżej przytoczę wspomniany opis fasady głównej dworu Gurowskich, który pochodzi z nie opublikowanego Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce:
   "Dwór szlachecki w Dryżynie, został zbudowany około I połowy wieku XVIII w stylu rokokowym. Budynek zwrócony frontem ku południowi, był murowany z cegły z użyciem kamienia i otynkowany, był też częściowo podpiwniczony ze sklepieniami kolebkowymi w piwnicach.  Dwór ten był parterowy z facjatami i zaznaczonym piętrem w mansardzie fasady a całość była wzniesiona na rzucie prostokąta.
   Układ wnętrz w dworze o charakterze dwutraktowym z sienią na osi i na przestrzał budynku.. Sama sień posiadała sklepienie kolebkowo-krzyżowo. W pozostałych wnętrzach zachowane zostały sufity.    W narożniku północno-wschodnim znajdował się obszerny salon, na suficie, którego widniała rokokowa dekoracja stiukowa z malowanymi kartuszami herbowymi w narożnikach.
    Elewacja frontowa była dziewięcioosiowa, w przyziemiu oparta na cokole. Ponadto ściana elewacji frontowej podzielona była parami pilastrów w typie kompozytowym z dekoracją lambrekinową. W górnej część fasady znajdował się okazały gzyms koronujący z profilowaniami. W narożnikach zwieńczenia ścian ustawiono postumenty z kulami.
     Na parterze, obramienia okien uszate z kluczami i faliście wygiętymi nadokiennikami.
     Środkowa piętrowa część fasady, była trójosiowa i nieznacznie wysunięta przed lico ściany, a narożniki miała ujęte pseudoboniowaniem.
     Na osi fasady w części środkowej, było usytuowane wejście główne, zamknięte półkoliście w profilowanym obramieniu z kluczem. Wejście ponadto zostało oflankowane parami półkolumn o kapitelach dekorowanych muszlami, które dźwigały belkowanie o wydatnym, łamanym gzymsie.
     Na osi kolumn stały wazony z dekoracją roślinną w stylu rokokowym. Okna piętra zostały zamknięte półkoliście uszatymi obramieniami.
    Analogiczne okna znajdowały się w szczycie a ponad nimi widniał kartusz z herbem Abdank.
    Sam szczyt budowli był podzielony dwiema parami pilastrów, których boki ujęto w spływające esownice oraz zwieńczony belkowaniem o linii falistej i przyczółku z trzema wazonami.
    Analogiczna do fasady głównej była północna elewacja tylna. Jednakże na osi tej elewacji znajdował się balkon wsparty na dwóch parach kolumn i dwóch parach półkolumn, z wybrzuszeniem w części środkowej oraz ażurową kamienna balustradą z postumentami i gazonami.
    Natomiast dwie elewacje boczne były czteroosiowe o podziałach ramowych. Cały dwór był nakryty dachem mansardowym z naczółkami oraz lukarnami i pokryty wszędzie dachówką. Dachówka była częściowo uszkodzona a większość okien i drzwi pozbawiona stolarki budowlanej" [*]

    Kiedy latem tego roku odwiedziłem Dryżynę, z trudnością odnalazłem miejsce po dawnym dworze hrabiów Gurowskich, bowiem czas pozacierał wszelkie ślady po tej wspaniałej rezydencji i tylko udało mi się obejrzeć część zachowanego muru ogrodzeniowego oraz wysłuchać szumu starych dębów – pozostałości po okazałym niegdyś parku dworskim, po którym dawniej być może przechadzał się sam hrabia.
    Na jednej z posesji w połowie wsi stoi wzniesiona w 1709 roku figura przydrożna, na wysokim cokole posąg kamienny Św. Jana Nepomucena, przypuszcalnie postawiona z fundacji Gurowskich..

[*]- Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Województwo Zielonogórskie, Powiat Wschowski, opracowanie: mgr Marian Kornecki i mgr Przemysław Maliszewski, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1958, (str.4-5), (maszynopis oprawiony).

opr. Krzysztof Lutowski
Wschowa 2006